En dan in deze tijden een nieuw akkoord, een nieuw college? Dat roept vragen op. Terechte vragen. Hoe is het mogelijk dat Brabant verzeild geraakt is in zo’n diepe bestuurscrisis? Was dat wel nodig zeker in deze tijd? Zijn de verschillen echt zo fundamenteel dat toenadering niet meer mogelijk was?

Tekenend voor de hele situatie vond ik de quote in het BD afgelopen woensdag waarin de vorige gedeputeerde het een wonder noemde dat het plan om verdroging tegen te gaan overeind gebleven was in het coalitieakkoord. Volgens mij is die quote illustratief voor de afgelopen periode waarin het college de temperatuur van de Staten vaak niet op waarde wist te schatten. Met een heel klein beetje inlevingsvermogen en flexibiliteit lagen de oplossingen voor het grijpen. Afspraken in een bestuursakkoord waren echter leidend boven steekhoudende argumenten en een realistische uitvoering.  Ruimte voor het politieke debat was er niet en bijstelling vanuit de oppositie werd als een verlies ervaren.

In de vorige Statenperiode mocht ik leiding geven aan de Statenwerkgroep die de Omgevingsvisie opgesteld heeft. Een ambitieuze visie waar veel van het vorige en huidige akkoord in terugkomt en die we vrijwel unaniem vast hebben kunnen stellen. De kern om hier samen uit te komen was dat we elkaar ruimte gaven. Dat we afspraken en ik citeer uit de visie:
“Wanneer we constateren dat draagvlak en draagkracht in weerwil van onze inspanningen nog ontoereikend zijn, vraagt de realisatie meer tijd.
Alleen door op de juiste momenten bij te stellen zijn we in staat om doelen daadwerkelijk te realiseren”.
Voor mij zit hierin de kern van een gezond openbaar bestuur. Geen blinde technische uitwerking van afspraken uit een akkoord van 4 partijen maar keuzes maken waarin we de mens achter de vraagstukken in beeld hebben. Waar we oog hebben voor de inbreng van andere partijen.

Juist die ruimte voor het politieke debat over keuzes die vaak diep ingrijpen op persoonlijke levens hebben wij in het afgelopen jaar gemist. Langzaam verdween het realisme en de menselijke maat en groeide de onvrede in de samenleving. Door maatregel op maatregel te stapelen raakte de toekomst en perspectief voor mensen uit beeld raakten. Die wissel moet fundamenteel om in de Brabantse politiek. Daarom hebben we in de gesprekken met de verkenners 4 voorwaarden gesteld voor een nieuw college
1. Rust op het agrarisch dossier
2. Geen centralistisch aangestuurd beleid vanuit de provincietoren maar oog en ruimte voor initiatieven van onderop
3. Gezonde politieke cultuur met ruimte voor inbreng van alle partijen
4. Gemaakte afspraken met het Rijk nakomen

In het akkoord wat voorligt zien wij die punten terugkomen. Zien we veel van onze politieke inzet terug.
Een realistische uitwerking van de eerder gemaakte afspraken met de agrarische sector die leiden tot én forse milieuwinst én een duurzame toekomst voor de gezinsbedrijven. Wij houden u er scherp op dat opgekochte gronden ook daadwerkelijk gebruikt worden voor extensivering zoals u belooft;
We maken afspraken met alle sectoren om de stikstofuitstoot te verminderen waarbij elke sector proportioneel bijdraagt – wij houden u er scherp op dat de industrie ook netjes zijn vergunningen op orde heeft;
Er komt ruimte om te bouwen in de dorpen met oog voor voorzieningen, leefbaarheid en bereikbaarheid – Samen met u werken wij graag aan de noodzakelijke dorpendeals;
Er ligt een ambitieus economisch programma dat gelukkig tegelijk ook oog heeft voor de kwetsbaren in onze economie. Ieder talent telt en we zijn blij dat de aanpak van laaggeletterdheid een belangrijke plek in het akkoord heeft;
In het akkoord wordt stevig ingezet op de bestrijding van drugscriminaliteit en ondermijning – Wij zullen aanvullend komen met voorstellen om als onderdeel daarvan ook stevig werk te maken van drugspreventie. Drugs is niet normaal;
Samen met de gemeenten gaan we er voor zorgen dat uitbuiting van arbeidsmigranten en mensenhandel geen kans krijgt in Brabant. Een belangrijke uitwerking van de door ons ingediende motie waar wij graag voortvarend met u mee aan de slag gaan;
Het akkoord heeft aandacht voor de noodzaak om de bereikbaarheid van dorpen en het platteland te verbeteren– wij zoeken graag met u naar andere, betere oplossingen dan alleen de Bravo-flex;
Wij zijn blij dat u heel expliciet in het akkoord opgenomen heeft dat gemaakte afspraken over energie en klimaat nagekomen worden – Wij roepen op om hierbij oog te houden voor betaalbaarheid voor iedereen;
Het is belangrijk dat de provincie zich zal blijven inzetten voor de gehandicaptensport en wat ons betreft gaat die inzet ver boven de financiering van grote sportevenementen;

Er is grote kritiek vanuit het cultuurveld. Waar die kritiek gaat over de bezuiniging dan is dat onterecht. Dit akkoord volgt het eerder vastgestelde bezuinigingsspoor. Ik wil het college wel vragen goed na te denken over de benaming van de portefeuille. Geef cultuur een volwaardige plek en ga met het cultuurveld open het gesprek aan over de invulling van uw ambities. Wij zien die uitwerking met belangstelling tegemoet.

Vanuit de samenleving zijn er ook stevige zorgen geuit over deze coalitiesamenstelling. Uitlatingen van partijleiders werpen ook hun schaduw over de Brabantse politiek. Als coalitie en college kan je dat niet negeren. “Brabant is Brabant en Den Haag is Den Haag” is hierin te gemakkelijk. U draagt hierin ook bijzondere verantwoordelijkheid namens de partijen waarvoor u hier zit. De ruimte die er moet zijn om elkaar hier openbaar op te bevragen en waar nodig aan te spreken is essentieel voor een gezonde democratie. Die kritische benadering indien nodig kunt u, zoals men van onze fractie gewend is,  dan ook van ons in de komende jaren verwachten.

Onze Commissaris van de Koning hield aan de vooravond van 4 en 5 mei een indrukwekkende toespraak waarin hij het belang voor het bieden van ruimte voor minderheden in de politiek stevig benadrukte als bewaking van onze vrijheid en democratie. “Waarde van democratie en rechtstaat zijn niet los verkrijgbaar. Democratie is veel meer dan de wil van de meerderheid op een bepaald moment. Ook minderheden hebben rechten die duidelijk zijn vastgelegd in onze grondwet.”
De ChristenUnie-SGP fractie wil het nieuwe college wijsheid toebidden om die waarden te bewaken zodat wij ons samen in mogen zetten voor de bloei van Brabant. Brabant is dat waard!

Hermen Vreugdenhil
Fractievoorzitter ChristenUnie-SGP Noord-Brabant